İster şirketin kendi işe alım süreçlerine girin, isterseniz bir head hunt firması aracılığıyla iş görüşmesi yapın, iş ararken kimi eleme, seçme uygulamaları ile karşılaşırsınız. Biz bunlara işe alım araçları diyoruz. Bu yazımda, işe giriş sürecinde karşılaşacağınız işe alım araçlarını bir bütün olarak size sunmaya çalıştım. Her bir işe alım aracı nedir, bu araç niçin uygulanır, bu aracı geçmek için neler yapmanız gerektiğini de ayrıca yazımda bulabileceksiniz.

Toplamda 8 işe alım aracından bahsedeceğim. Başvuru filtreleme, İşe alımcının CV İncelemesi, genel yetenek testi, İngilizce testi, vaka çalışması (case study) araçlarını aşağıda okuyacaksınız. Kişilik envanteri / kişilik testi, mülakat ve assessment center (değerlendirme merkezi) uygulamasını da haftaya paylaşmış olacağım.

Buyrun başlayalım.

1. Başvuru Filtreleme

Filtreleme, işe alım yolculuğunun ilk adımıdır. Bu aşamada işe alım işini yöneten İKcı (biz buna İşe Alımcı diyelim) ilana yapılan tüm başvuruları, daha önce belirlediği kriterlere veya anahtar kelimelere göre filtre ederek seçim yapar. Kriterlere örnek olarak öğrenim durumu, askerlik, tecrübe yılı, ikamet yeri, yabancı dil düzeyini; anahtar kelimelere örnek olarak tek düzen hesap planı, C#, organizasyonel gelişim’i örnek olarak verebilirim. İş alımcının eleme kriterlerine uygunsanız, CV incelemesi için ikinci aşamaya geçmiş olursunuz. Kriterleri sağlamıyorsanız, otomatik olarak elenenler arasında olacaksınız 🙁

İpucu: İşe Alımcılar eleme kriterlerinin ipuçlarını İş İlanında verirler aslında. Başvurularınıza standart red cevap mektupları alıyorsanız, muhtemelen CVniz eleme kriterlerindeki şartları yerine getirmemiş demektir. Bu nedenle;

• • İlana başvurmadan önce ilanı dikkatlice okuyun, eleme kriterlerini tespit edin,

• • İlanda aradıkları kişi gerçekten (dürüstçe) Siz misiniz? Evet Siz’seniz,

• CV nizi yeterince doğru doldurduğunuzu kontrol edin. İlanda aradıkları kriterlerin, anahtar kelimelerin CV nizde bulunduğundan emin olun.

CV’nin doğru doldurulması sonraki aşamalarda yine karşınıza çıkacak önemli bir konu. Bu nedenle Doğru/Örnek CV formatı üzerine ayrı bir yazı hazırlıyorum.

2. İşe Alımcının CV İncelemesi

Bu aşama işe alımcının subjektifliğinin süreci en net  olarak etkilediği aşamadır, maalesef 🙁 Bu aşamadan işe alımcının CV nizi inceleme kalitesi, sizin bir sonraki aşamaya geçip geçemeyeceğinizi belirlemektedir. Araştırmalar işe alımcının her bir CVyi incelemek için ortalama 6 saniye zaman ayırdığını gösteriyor. Evet yanlış okumadınız 6 saniye! Yani işe alımcı 6 saniye içinde sizin bir sonraki aşamaya geçip geçmeyeceğinize karar veriyor. Araştırmaya göre bu kadar kısa zamanda işe alımcılar CVde;

• CV nin kolay okunabilen formatta olmasına,
• Ad – Soyadınıza,
• Şu andaki unvanınıza ve şirketinize,
• Mevcut görevinizdeki başlama tarihinize,
• Önceki şirketiniz ve önceki görevinize,
• Önceki görevinizin başlama bitiş tarihlerine,
• Eğitiminize
  odaklanıyorlar.

İşe alımcılar her bir CV incelemesi için ortalama 6 saniye zaman ayırmaktadır. Click To Tweet

Bu resim, 6 saniye gibi kısa sürede işe alımcının CVnizin hangi noktalarına odaklandığını göstermektedir. Sarı ve kırmızı alanlar işe alımcının yoğun olarak göz gezdirdiği noktaları belirtmektedir. (Kaynak: The Ladders Eye tracking Study)

İpucu: Cv nizi, İşe Alımcının kolay okuyabileceği bir formatta ve içerikte düzenleyin. Yukarıda da belirttiğim gibi, bu konuda bir blog yazım yolda…

3. Genel Yetenek Testi

Genel Yetenek Testleri, kavramsal/bilişsel becerilerinizi ölçmeye yönelik bir testtir. Genellikle online olarak uygulanır. Bu testlerin yapılmasının arkasında şöyle bir gerekçe vardır:

Şirketler sizi, size verilecek görevdeki problemleri çözebilmeniz için işe alırlar. İşe alınmışsanız, şirket sizin o sorunları çözebileceğinize inanmış demektir. Ayrıca işe alım kararınızı verenler, sadece işe alındığınız görevin sorunlarını değil, kariyerinizin ilerleyen basamaklarında da karşılaşacağınız problemlerin zorluk düzeyini de hesaba katarak işe alım kararını verirler. İşte tam da burada Genel Yetenek testi, sizin şimdi ve gelecekte karşılacağınız problemlerin üstesinden gelebilme becerinizi gösteren bir araç olarak karşımız açıkar.

İpucu: Bu testler, ALES tarzı soruları olan testlerdir.  Genellikle soru sayısından çok daha az süre verilerek testi tamamlamanız beklenir. Buradaki amaç, kısıtlı sürede ve zaman baskısı altında ne kadar doğru sonuç ortaya koyabildiğinizi ölçmektir.

Bu testlere örnek olarak Raven Progressive Matris testi ve Davranış Bilimleri Enstitüsünün Genel Yetenek Testini örnek olarak verebilirim.

ALES hazırlık kaynaklarına göz atmanız yararlı olacaktır.

4. İngilizce Testi

Tabii ki İngilizce seviyenizi ölçmeye yönelik bir testtir. İngilizce testler de son dönemde yoğunlukla online olarak uygulanmaktadır. Evet İngilizce seviyesinin online olarak ölçülmesi, dışarıdan destek almak gibi kötüye kullanıma açık bir konudur. Aslına bakarsanız her işe alımcı bu dezavantajı bilir. O iş için İngilizce gerçekten kritik ise, İngilizce seviyenizi bir başka adımda (mülakatta mesela) muhakkak yeniden test eder. Çapraz kontrolünüzü (cross check) yapar aslında.

İpucu: İngilizce her yerde karşınıza çıkacak. İngilizcenizi okul döneminde halletmeye bakın.

5. Vaka Çalışması (Case Study) / Role Play (Rol Oyunu)

Vaka çalışması genellikle grup çalışması şeklinde yapılan işe alım uygulamasıdır. Sizler aday olarak bu grubun üyesi olursunuz. Ayrıca grup çalışmasını izleyen, notlar alan ve değerlendiren İşe Alım ekibi vardır.

Vaka çalışmasında genellikle Size bir sorun (vaka/case) verilir ve bu soruna çözüm üretmeniz istenir. Siz ürettiğiniz çözümleri grup üyeleri tartışırken, işe alım ekibi de hakkınızda notlar alır, değerlendirmeler yapar.

İşe alım aracı olarak kullanılan vaka çalışmalarında aslında asıl amaç, vakayı çözmeniz değil, sorunu nasıl analiz ettiğiniz, hangi argümanları geliştirdiğiniz, bu argümanlarınızı diğer kişilere nasıl aktardığınız, onları ikna etmek için hangi yöntemleri kullandığınız, kendinizi nasıl ifade ettiğiniz, gelen eleştirileri nasıl göğüslediğiniz, gruptaki çatışmayı nasıl yönettiğiniz, ekibi ya da oluşan duruma nasıl liderlik ettiğiniz gibi tutum ve davranışlarınızı anlamaktır. Bu açıdan baktığımızda vaka (sorun) aslında sizi yapay davranmaktan uzaklaştırmak için kullanılmış bir trick/araçtır.

İpucu: Vaka çalışmasının arka planında, vaka çalışmasına girdiğiniz pozisyon için belirlenen kriter setleri vardır. İşe alımcılar vaka çalışmasındaki tutum ve davranışlarınızı bu sete göre izler, değerlendirir, puan verirler. Düşünülenin aksine, vaka çalışmasına katılacağınız vakayı önceden elde etmenizin de size hiç bir yararı olmaz. Çünkü bu tür çalışmaların doğru cevabı yoktur. Amaç sizin tutum ve davranışlarınızı gözlemektir. Ve tahmin edeceğiniz üzere Sizin tutum ve davranışlarınız sadece vakadaki sorundan değil, vakaya birlikte katıldığınız gruptaki insanların tutum ve davranışlarından da doğrudan etkilenmektedir.

Peki vaka çalışmalarında başarılı sonuç almak için ne yapmak gerekir;

• • Kısaca iş (business)  bakış açısı kazandıracak tüm aktivite ve etkinliklerin içerisinde yer almaya bakın. Mesela;

• • Part time çalışın, staj yapın, kulüplerde, STK’larda görev alın. Gerçek vakaları bizzat deneyimleyin,

• • Kulüplerin vaka analizi, business case, case study  gibi yarışmaları var. (örnek İTÜ Endüstri Mühendisliğinin UçArı Yarışması). Bu yarışmalara katılın.

• • Okuyun. Harvard Business Review dergisinin son sayfalarında her ay bir vaka ve vakanın çözümü iki farklı uzmanın kaleminden yayınlanmaktadır. Okuyun.

• • Okuyun. Hedef mesleğinizle ilgili okuyun. Sektör dergilerini, sektör yazarlarını okuyun.

• • Terminolojiden, trendlerden, sektörel gelişmelerden haberdar olun.

• Sektör konuşmaları, sektör zirvelerine katılın.

Haftaya, kişilik envanteri / kişilik testi, mülakat ve assessment center (değerlendirme merkezi) uygulamasından devam edeceğiz…

Beni Linkedin üzerinden de takip edebilirsiniz @muratyildizim